Sei
ita hakarak troka Timor no hare Timor ne’e hakat ba oin dunik saida mak ita
tenki halo?
![]() |
Sources husi Asia Foundation, iha dia 14 Setembro 2011. Labarik sira asesu ba livro nebe hetan tulun husi Asia. |
Lalika
mehi naruk, mehi boot liu, mehi klean liu no mehi nafatin deit, ita bele troka
Timor iha tinan hirak mai kuandu ita iha hanoin diak, ita lalika mehi klean liu
no mehi liu tia nasaun abansadu sira, saida mak ita persisa hanesan nasaun foin
mak dezenvolve bele halo? Saida mak ita tenki tau atensaun liu lori atu troka
nasaun nia mentalidade? EDUKASAUN, edukasaun mak savi para atu dezenvolve
nasaun ida, ita halao ona ka evaluasaun tinan- tinan ba graduadu sira husi
eskola publiku ? Sira nain hira mak bele kualifika ona atu hetan valor diak iha
exame ikus, ou bele liu ba Universidade? ita so’o bele hare deit dadus sai ho
valor diak ne’e mai husi deit eskola privadu sira nian maibe kasihan eskola
publiku sira tenki nonton deit tamba sira labele qualifika sira nia aan ho
eskola privadu sira. Ida nee sei nia sala? estudante sira?, ita lakon jovem
barak nia futuru tinan-tinan , maibe ita lakoi hare ba ida ne'e ita masa bodoh
tia, sira laos Timor oan ka? Sira mos labele mehi atu participa iha dezenvolve
ba sira nia aan, familia no ba nasaun ne’e ka?ita iha ona konsensia para husu
ba ita nia a’an ka lae?husu ba ita nia aan!! Labarik barak husi eskola publiku
tinan tinan labele compete, ne’e labarik nia sala ka tamba sira eskola iha
eskola publiku? ou sira nia inan aman mak sala? tamba tenki hatama sira ba
eskola publiku tamba laiha kapasidade para selu sira nia oan atu ba iha eskola
privadu, ou mestre/a sira mak sala? tamba tenki hanorin eskola 5 ka 6 tan deit
tenki hetan osan uituan. Ita hotu hatene katak labarik sira ne’e iha otas
Pubertas nian ne’ebe iha hormon ida ne’ebe mak halo sira kuriosidade tebes kona
ba sira nia atitude maibe ita iha mestre/a ruma ne’ebe mak iha konseinsia atu
derize sira ? ou ita abondonadu deit sira. Timor labele dezenvolve tamba labarik
sira barak husi eskola publiku ne abondonadu deit tamba sira mos hola parte no
sai hanesan savi ba dezenvolvimentu nian, labarik sira ne’e sei sai jovem. No
Jovem maka forca nasaun nian maibe ho fundasaun ne’ebe mak ladiak sira lakon
sira nia futuru, no wainhira sira barak tebes mak lao sala dalan ho
mentalidade ne’ebe mak ladiak entaun ita nia dezenvolvimentu mo’os sei lao
nafatin iha fatin hotu. Loo’s dunik ema hotu-hotu iha nasaun ida labele ba hotu
Universidade no kaer hotu diploma ka degree maibe ema hotu mos tenki iha
fundasaun diak ida atu dezenvolve mentalidade ne’ebe mak diak atu hasoru moris
ne’e, hanesan sidadaun ida. Atan hau husu ba Governu! Hader ona ba, hadia ona ba
salario ba mestre/a sira para sira bele tau laran no bele foka ba estudante
sira nia futuru. Mestre/a sira maka Heroi ba nasaun ne’e, kuandu Governu respeitu
sira nia servisu no tau importansia a’as ba sira, atan hau fiar dezenvolvimentu
sei mosu. Exemplu hanesan, nasaun Japaun kuandu funu Nagasaki ho Herosimu remata, lider Japaun
nian buka atu kolekta no registu ema , no ema primeiru sira ezizi atu kolekta no
registu ne mak MESTRE/A sira. Tamba sa? Husu ba ita ida-ida nia a’an. No ikus
liu parabens ba alin sira ne’ebe mak foin graduadu husi eskola sekundario no
pre-sekundario iha Timor laran tomak, ba estudante graduadu sekundario sira agora
mak imi foin tama fase ida bolu Jovem no imi mak se hili imi nia dalan ho imi
nia maturidade rasik.
Refleksaun badak husi : Armindo Da Silva
0 thoughts on “Edukasaun mak dalan ba Dezenvolvimentu”